Рэкамендацыі па выкарыстанні дзяржаўнай сімволікі ва ўстановах адукацыі
У адпаведнасці з Кодэксам Рэспублікі Беларусь аб адукацыі адным з асноўных напрамкаў выхавання навучэнцаў з'яўляецца ідэалагічнае выхаванне, накіраванае на фарміраванне ў навучэнцаў ведаў асноў ідэалогіі беларускай дзяржавы, выхаванне ў падрастаючага пакалення асноўных каштоўнасцей, ідэй, перакананняў, якія адлюстроўваюць сутнасць беларускай дзяржаўнасці.
Выхаваць грамадзяніна - значыць падрыхтаваць чалавека да ўдзелу ў вырашэнні бягучых і перспектыўных задач нашага грамадства і дзяржавы, да выканання функцый гаспадара і працаўніка, абаронцы Радзімы і сем'яніна, да ўдзелу ў свядомай і актыўнай дзейнасці.
Найважнейшым паказчыкам сфарміраванасці ў навучэнцаў грамадзянскасці і патрыятызму з'яўляецца веданне дзяржаўнай сімволікі Рэспублікі Беларусь, разуменне яе ролі і значэння як канцэнтраванага выказвання ідэалогіі дзяржавы.
Дзяржаўны герб, Дзяржаўны сцяг і Дзяржаўны гімн Рэспублікі Беларусь - сімвалы дзяржаўнага суверэнітэту
У адпаведнасці з артыкулам 19 Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь сімваламі Рэспублікі Беларусь як суверэннай дзяржавы з'яўляюцца яе Дзяржаўны флаг, Дзяржаўны герб і Дзяржаўны гімн.
Прававое рэгуляванне, парадак выкарыстання і апісанне дзяржаўных сімвалаў Рэспублікі Беларусь, устаноўленых Канстытуцыяй Рэспублікі Беларусь, вызначаецца Законам Рэспублікі Беларусь ад 5 ліпеня 2004 г. № 301-З "Аб дзяржаўных сімвалах Рэспублікі Беларусь" (далей - Закон).
Законам вызначана, што грамадзяне Рэспублікі Беларусь, а таксама замежныя грамадзяне і асобы без грамадзянства, якія знаходзяцца на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь, абавязаны паважліва ставіцца да Дзяржаўнага флага Рэспублікі Беларусь, Дзяржаўнага герба Рэспублікі Беларусь і Дзяржаўнага гімна Рэспублікі Беларусь.
Дзяржаўны флаг Рэспублікі Беларусь і Дзяржаўны герб Рэспублікі Беларусь былі прыняты на рэспубліканскім рэферэндуме 14 мая 1995 года і зацверджаны Указамі Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 7 чэрвеня 1995 года нумар 213 "Аб зацвярджэнні эталона Дзяржаўнага герба Рэспублікі Беларусь і Палажэння аб Дзяржаўным гербе Рэспублікі4" "Аб зацвярджэнні Палажэння аб Дзяржаўным флагу Рэспублікі Беларусь".
Дзяржаўны флаг Рэспублікі Беларусь з'яўляецца сімвалам дзяржаўнага суверэнітэту Рэспублікі Беларусь.
У другую нядзелю мая ў Рэспубліцы Беларусь адзначаецца дзяржаўнае свята - Дзень Дзяржаўнага герба Рэспублікі Беларусь і Дзяржаўнага флага Рэспублікі Беларусь.
У дзяржаўныя святы і агульнарэспубліканскія святочныя дні ў адпаведнасці з заканадаўствам узнімаецца Дзяржаўны флаг Рэспублікі Беларусь .
У 2013 г. у Мінску ўрачыста адкрыта плошча Дзяржаўнага флага. У цэнтры плошчы ўстаноўлена 70-метровая стэлафлагшток, на якой прымацаваны самы вялікі ў краіне дзяржаўны флаг: яго плошча складае 98 м2, а маса 25 кг.
Дзяржаўны герб Рэспублікі Беларусь з'яўляецца сімвалам дзяржаўнага суверэнітэту Рэспублікі Беларусь.
Дзяржаўны гімн Рэспублікі Беларусь уяўляе сабой музычна-паэтычны твор, які выконваецца ў выпадках, прадугледжаных Законам Рэспублікі Беларусь ад 5 ліпеня 2004 г. № 301-З "Аб дзяржаўных сімвалах Рэспублікі Беларусь" і іншымі заканадаўчымі актамі Рэспублікі Беларусь.
Пры афіцыйным выкананні Дзяржаўнага гімна Рэспублікі Беларусь прысутныя слухаюць яго стоячы (мужчыны - без галаўных убораў, ваеннаслужачыя, іншыя асобы, для якіх прадугледжана нашэнне форменнага адзення, - у адпаведнасці з заканадаўствам Рэспублікі Беларусь).
Формы і метады работы па вывучэнні дзяржаўнай сімволікі Рэспублікі Беларусь ва ўстановах адукацыі
Фарміраванне разумення сутнасці і значэння дзяржаўных сімвалаў Рэспублікі Беларусь, выхаванне павагі да іх ва ўстановах адукацыі накіравана на паступовае і паэтапнае далучэнне навучэнцаў да асноваў ідэалогіі беларускай дзяржавы, на фарміраванне актыўнай грамадзянскай пазіцыі, пачуцця кахання і павагі да Радзімы, гонару за яе дасягненні, адказнасці за развіццё і росквіт.
Вывучэнне дзяржаўнай сімволікі ва ўстановах адукацыі ажыццяўляецца з улікам узроставых пазнавальных асаблівасцей навучэнцаў.
Патрыятычнае выхаванне з'яўляецца састаўной часткай адукацыйнага працэсу ва ўстановах дашкольнай адукацыі, яно накіравана, у тым ліку, на фарміраванне ў дзяцей пачуцця гонару, глыбокай павагі да дзяржаўных сімвалаў Рэспублікі Беларусь.
Змест вучэбнай праграмы дашкольнай адукацыі прадугледжвае ў сярэдняй групе (выхаванцы ад 4 да 5 гадоў) у рамках рэалізацыі задач адукацыйнай вобласці "Дзіця і грамадства" фарміраванне ў выхаванцаў уяўленняў аб дзяржаўных сімвалах Рэспублікі Беларусь; у старэйшай групе (выхаванцы ад 5 да 7 гадоў) – развіццё цікавасці, фарміраванне гонару і павагі да дзяржаўных сімвалаў Рэспублікі Беларусь, жадання падпяваць гімн, умення выконваць правілы паводзін на цырымоніі ўздыму Дзяржаўнага флага і выканання Дзяржаўнага гімна Рэспублікі Беларусь.
Рашэнне вышэйназваных задач будзе найбольш эфектыўным у выпадку інтэграцыі зместу адукацыйных абласцей вучэбнай праграмы дашкольнай адукацыі: «Дзіця і грамадства», «Развіццё гаворкі і культура маўленчых зносін», «Развіццё маўлення і культура маўленчых зносін», «Выяўленчае мастацтва», «Музычнае мастацтва» , "Мастацкая літаратура".
Выхаванне ў дзяцей дашкольнага ўзросту павагі да дзяржаўных сімвалаў Рэспублікі Беларусь рэкамендуецца ажыццяўляць як у спецыяльна арганізаванай дзейнасці, рэгламентаванай тыпавым навучальным планам дашкольнай адукацыі (гульня, занятак), так і ў нерэгламентаванай дзейнасці выхаванцаў.
Для азнаямлення дзяцей дашкольнага ўзросту з дзяржаўнай сімволікай мэтазгодна выкарыстоўваць наступныя метады і прыёмы:
разгляданне ілюстрацый з выявай Дзяржаўнага флага Рэспублікі Беларусь і Дзяржаўнага герба Рэспублікі Беларусь, якое суправаджаецца каментарыем педагагічнага работніка, тлумачэннем элементаў дзяржаўных сімвалаў. Пры азнаямленні дашкольнікаў з дзяржаўнымі сімваламі Рэспублікі Беларусь можна выкарыстоўваць прыём параўнання (напрыклад, прапанаваць дзецям параўнаць Дзяржаўны флаг (Дзяржаўны герб) Рэспублікі Беларусь са сцягам (гербам) адной з суседніх дзяржаў), што дасць магчымасць дзіцяці больш дакладна ўбачыць дэталі і адрозніваць іх;
разгляданне прадметаў, на якіх адлюстраваны Дзяржаўны герб Рэспублікі Беларусь (вокладкі пашпарта, пасведчанні аб нараджэнні, марак, урадавых узнагарод (пры сустрэчах з ветэранамі вайны і працы і інш.));
прыцягненне ўвагі дзяцей да выяваў сімвалаў нашай дзяржавы, якія сустракаюцца ў паўсядзённым жыцці; далучэнне іх да асобных, даступных дзіцячага разумення грамадскіх падзей, якія адлюстроўваюць стаўленне беларусаў да дзяржаўных сімвалаў Рэспублікі Беларусь;
тлумачэнне выхаванцам зместу Дзяржаўнага гімна Рэспублікі Беларусь; слуханне гімна ў спалучэнні з папярэднім каментаром педагагічнага работніка аб тым, як трэба паводзіць сябе падчас гучання гімна (слухаць стоячы, хлопчыкі здымаюць галаўныя ўборы);
гутаркі з дзецьмі аб тым, дзе і калі выкарыстоўваецца дзяржаўная сімволіка (у святочныя дні на вуліцах вывешваюць флагі, у гонар спартсменаў-пераможцаў гучыць Дзяржаўны гімн Рэспублікі Беларусь і ўзнімаюць Дзяржаўны флаг Рэспублікі Беларусь і інш.);
назіранне падчас прагулак і экскурсій за зменамі ў сваім населеным пункце перад дзяржаўнымі святамі з далейшым абмеркаваннем уражанняў выхаванцаў;
чытанне твораў мастацкай літаратуры, якія раскрываюць адносіны людзей да Дзяржаўнага гімна Рэспублікі Беларусь і Дзяржаўнага флага Рэспублікі Беларусь і інш.
Для эфектыўнага азнаямлення выхаванцаў з дзяржаўнай сімволікай Рэспублікі Беларусь, фарміравання ў іх паважлівых адносін да яе рэкамендуецца выкарыстоўваць вучэбныя выданні, якія маюць грыф Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь, Нацыянальнага інстытута адукацыі. Так, у вучэбна-метадычным комплексе "Святло, у якім я жыву" ("Свет, у якім я жыву") аўтараў А.Л. Давідовіч, А.І. Смалёр прадстаўлены канспекты заняткаў па азнаямленні дзяцей дашкольнага ўзросту з дзяржаўнай сімволікай (тэма "Рэспубліка Беларусь, сімвалы дзяржавы").
У рабоце па азнаямленню дзяцей дашкольнага ўзросту з дзяржаўнай сімволікай і фарміраванню паважлівых адносін да яе галоўная роля адводзіцца педагагічным работнікам і бацькам (законным прадстаўнікоў выхаванцаў), якія сваім прыкладам павінны паказваць паважлівыя і беражлівыя адносіны да дзяржаўных сімвалаў Рэспублікі Беларусь. Мэтазгодна арганізаваць супрацоўніцтва і ўзаемадзеянне ўстановы дашкольнай адукацыі і сям'і, уключэнне законных прадстаўнікоў выхаванцаў у адукацыйны працэс установы дашкольнай адукацыі. Формамі такога ўзаемадзеяння могуць быць правядзенне кансультацый для бацькоў па пытаннях патрыятычнага выхавання дзяцей у сям'і, сумесных свят; падрыхтоўка і размяшчэнне інфармацыйных стэндаў адпаведнай тэматыкі ў памяшканнях установы дашкольнай адукацыі і інш.
Выкарыстанне дзяржаўнай сімволікі ва ўстановах адукацыі
Выкарыстанне дзяржаўных сімвалаў ва ўстановах адукацыі павінна быць накіравана на фарміраванне ў навучэнцаў павагі да дзяржаўных сімвалаў, да асобы Кіраўніка дзяржавы - Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь, які ўвасабляе адзінства нацыі, які забяспечвае палітычную і эканамічную стабільнасць краіны.
Ва ўстановах адукацыі ў абавязковым парадку афармляюцца куткі дзяржаўнай сімволікі (фае, актавая зала або музей установы адукацыі).
Дзяржаўная сімволіка павінна прысутнічаць у кабінетах кіраўнікоў установы, у навучальных кабінетах, класах.
Ва ўстановах адукацыі дзяржаўныя сімвалы выкарыстоўваюцца пры правядзенні мерапрыемстваў рэспубліканскіх патрыятычных акцый, іншых урачыстых мерапрыемстваў, лінеек да знамянальных дат і дзяржаўных свят, тэматычных выхаваўчых мерапрыемстваў, прысвечаных дзяржаўнай сімволіцы.
Выкананне Дзяржаўнага гімна Рэспублікі Беларусь з'яўляецца абавязковым пры правядзенні наступных мерапрыемстваў:
у дні пачатку і заканчэння навучальнага года ва ўстановах адукацыі (урачыстая лінейка, прымеркаваная да пачатку навучальнага года, апошні званок);
пры правядзенні ўрачыстых мерапрыемстваў, на якіх выпускнікам уручаюцца атэстаты аб агульнай сярэдняй адукацыі, пасведчанні аб базавай адукацыі;
пры правядзенні мерапрыемстваў «Прысвячэнне ў першакласнікі», Пасвячэнне ў гімназісты (ліцэісты)»;
пры правядзенні мерапрыемстваў, прымеркаваных да дзяржаўных свят і святочных дзён у Беларусі (у адпаведнасці з Указам Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 26 сакавіка 1998 г. № 157 "Аб дзяржаўных святах, святочных днях і памятных датах у Рэспубліцы Беларусь");
пры адкрыцці і закрыцці спартыўных спаборніцтваў ва ўстанове адукацыі і за яе межамі ў адпаведнасці з правіламі арганізацыі гэтых спаборніцтваў;
пры правядзенні мерапрыемстваў, прысвечаных прыёму ў члены ГА "БРПА" і ГА "БРСМ";
пры правядзенні ва ўстановах адукацыі грамадзянска-патрыятычнай акцыі "Я гэты край Радзімаю заву", рэспубліканскай ваенна-патрыятычнай акцыі "Іх подзвіг у памяці нашчадкаў захаваем", рэспубліканскага конкурсу летапісаў устаноў адукацыі "Сувязь часоў, традыцый, пакаленняў", урачыстых мерапрыемстваў, лінеек да знамянальным датам і дзяржаўным святам (Дзень Дзяржаўнага герба Рэспублікі Беларусь і Дзяржаўнага флага Рэспублікі Беларусь, Дзень Перамогі, Дзень Незалежнасці Рэспублікі Беларусь і інш.);
пры правядзенні выхаваўчых мерапрыемстваў ва ўстановах прафесійна-тэхнічнай і сярэдняй спецыяльнай адукацыі: рэгіянальных форумаў «Маладосць. Традыцыі. Будучыня», марафону маладых выбаршчыкаў «Выбар маладых - наша будучыня!», патрыятычнага праекту «Я служу» і інш.;
пры адкрыцці і закрыцці заключнага этапа рэспубліканскай алімпіяды па вучэбных прадметах і рэспубліканскага конкурсу работ даследчага характару;
пры правядзенні мерапрыемстваў са студэнцкай моладдзю: рэспубліканскага маладзёжнага форуму "Беларусь - гэта мы!", рэспубліканскага свята "Маладзёжная сталіца Рэспублікі Беларусь", Рэспубліканскага конкурсу "Студэнт года", "Нацыянальнага студэнцкага форуму" і інш.;
пры адкрыцці і закрыцці змен у выхаваўча-аздараўленчых установах адукацыі з кругласутачным знаходжаннем у летні перыяд.
Ва ўстановах адукацыі Дзяржаўны гімн Рэспублікі Беларусь можа выконвацца педагогамі і навучэнцамі ў аркестравым, харавым, аркестрава-харавым або ў іншых вакальных і вакальна-інструментальных варыянтах. Таксама могуць выкарыстоўвацца аўдыё- і відэазапісы.
Мэтазгодна папулярызаваць у навучэнскай моладзі і педагагічных работнікаў спевы Дзяржаўнага гімна ў вакальным і вакальна-інструментальным выкананні на ўрачыстых мерапрыемствах.
Дзяржаўны флаг Рэспублікі Беларусь выкарыстоўваецца падчас правядзення ўсіх мерапрыемстваў, указаных вышэй.
Дзяржаўны флаг Рэспублікі Беларусь абавязкова ўстанаўліваецца на будынках устаноў адукацыі.
разгарнуць » / « згарнуць